Uniwersalna metoda poddawania matek

Klateczkę z matką wraz z towarzyszącymi jej pszczołami należy umieścić po 3-5 godzinach od osierocenia rodziny w środek gniazda, pomiędzy plastrami z czerwiem, koniecznie ciastem do dołu. Uliczka między plastrami powinna zapewnić swobodny dostęp pszczół do otworów klateczki. W silnych rodzinach duża liczba pszczół obsiadająca klateczkę, może spowodować przegrzanie, a nawet „ugotowanie” matki. Bezpieczniej zatem umieścić matkę w klateczce na dolnej beleczce plastra, w pozycji poziomej, przy tylnej ścianie ula. W słabych rodzinach można wyciąć otwór na plastrze przy bocznej beleczce, w pobliżu czerwiu lub wcisnąć klateczkę w tym miejscu pomiędzy beleczkę a plaster.

Ważne jest, aby umieszczając klateczkę, zapewnić swobodny dostęp pszczół z rodziny do otworów klateczki. Duże otwory w komorze pokarmowej muszą być zabezpieczone. Po 3 dniach przeglądając gniazdo dokładnie niszczymy wszystkie mateczniki. W tym celu najlepiej każdy wyjmowany plaster strząsnąć z pszczół i dopiero wówczas szukać na nim mateczników. Następnie odblokowujemy komorę pokarmową, wyjmując lub wyłamując zatyczkę. Nie wcześniej jak po 5 dniach można sprawdzić przyjęcie matki. Warto pamiętać, iż podczas tego sprawdzania mogą być jeszcze mateczniki ratunkowe, co wcale nie musi oznaczać braku matki.

Poddawanie matek sztucznie unasienionych

Oddzielnym zagadnieniem jest wymiana matek na sztucznie unasienione bez sprawdzonego czerwienia, które z reguły są mniej chętnie przyjmowane, w porównaniu nawet z nieunasienionymi. Konieczna jest w tym wypadku szczególna ostrożność. Najlepiej, więc poddać takie matki w klateczkach „na głucho”, co najmniej na kilka dni. Dopiero po zniszczeniu mateczników i upewnieniu się, że pszczoły chcą przyjąć matkę, można usunąć zatyczkę, umożliwiając pszczołom zjedzenie ciasta i wypuszczenie jej z klateczki.
Jak interpretować reakcję pszczół na matkę w klateczce po 1-2 dobach od poddania:

• klateczka czysta z nie zaklejonymi otworami przez pszczoły – należy wówczas ocenić zachowanie pszczół na klatce, a następnie w jej wnętrzu;
• agresywne zachowanie się pszczół na zewnątrz i martwe lub zaniepokojone w klatce pszczoły oznaczają konieczność zabrania matki, można próbować poddać inną lub wyjaśnić przyczyny (trutówki lub matka lub mateczniki);
• reakcja pozytywna – pszczoły na klatce są spokojne i przyjazne osobnikom znajdującym się wewnątrz klateczki – można usunąć zawleczkę, co umożliwi pszczołom wyjedzenie ciasta i wypuszczenie matki;
• otwory zaklejone woskiem – reakcja pozytywna – usuwanie zawleczki;
• otwory zakitowane propolisem – reakcja negatywna (pszczoły w klateczce często są już martwe) – zabrać matkę, jeśli żyje, zwykle następuje to po 5-7 dniach.

Uwaga

W przypadku uporczywego niepodejmowania czerwienia wystarczy po 14 dniach od poddania matki, ponownie zamknąć ją w klateczce na 1-2 dni. Po tym czasie matka wypuszczona przez pszczoły najczęściej rozpoczyna składanie jaj.